Expo Passchendaele

Een logistiek chef-d'œuvre

Het Franse objectief werd vastgelegd op de Steenbeek tussen de Blankaart en de Noordelijke rand van het Houthulstbos. Makkelijk zou het allerminst worden. De Duitsers beschikten in de regio over drie verstevigde linies. Terwijl de Duitsers zich zorgvuldig konden voorbereiden, hadden de Fransen slechts een maand tijd om een veelheid aan stations, operatiekwartieren, artillerieposities, opslagplaatsen, smalspoorwegen, werkplaatsen en kantonnementen, … in stelling te brengen.
Sap01 ca000671 p © Ministère de la Culture
Veldhospitaal, Roesbrugge, september 1917.

Préparé

Vanaf het station van Roesbrugge, dat voor juni 1917 onbekend was bij de meeste Fransen, werd het een komen en gaan van vrachtwagens, bussen en smalspoortreinen. Vanaf 25 juni werden de eerste troepen ontplooid. Om een idee te geven van de omvang van de logistieke operatie: in totaal werden 14 km wegen, 24 km smalsporen, 22 km waterleidingen en 200 waterreservoirs aangelegd. Bestaande wegen werden verbreed en gerepareerd. 3.000 gemotoriseerde voertuigen en 40.000 paarden gingen aan en af, terwijl dagelijks een slordige 135.000 rantsoenen aan de manschappen werden uitgedeeld.

  • Sap01 ca000673 p© Ministère de la Culture
    Een bescheiden Frans kampement aan de oever van de IJzer, Roesbrugge, 1917.
  • Sap01 ca000670 p© Ministère de la Culture
    Franse militair even buiten Roesbrugge, 1917.

Luchtdominantie

Vanaf 15 juli begon de zware artillerie op de Duitse stellingen in te hakken. Generaal Anthoine was niet het procrastinerende type. Om het werk van de artillerie te maximaliseren, werd gekozen voor een assertieve aanwezigheid in de lucht. Verschillende jachtsquadrons, waaronder dat van Georges Guynemer, bewaakten actief en agressief het luchtruim op verschillende hoogtes. Duitse vliegtuigen werden boven het front geweerd zodat Franse spotters in ballonnen of vliegtuigen hun werk konden doen. Alleen al op 27 juli vonden er 32 luchtgevechten plaats. Drie Duitse vliegtuigen werden neergeschoten, waarvan één door Guynemer. In de aanloop naar 31 juli werd een versnelling hoger geschakeld. In het Duitse achterland werden stations en vliegvelden gebombardeerd.


Douglas Haig en François Anthoine in gesprek op het militaire vliegveld van Sint-Winoksbergen, 19 augustus 1917.© National Library of Scotland
Douglas Haig en François Anthoine in gesprek op het militaire vliegveld van Sint-Winoksbergen, 19 augustus 1917.
Georges Guynemer
Lees mijn verhaal
Georges guynemer par lucien
Georges guynemer par lucien

Georges Guynemer

Georges Guynemer

Georges Guynemer droomde als jongen al van vliegen, maar zijn zwakke gezondheid en frêle gestalte speelden hem parten. Toch gaf hij niet op. Bij zijn vierde poging werd hij eind 1914 aangenomen bij de luchtmacht.

In 1915 behaalde hij zijn brevet en werd hij ingedeeld bij “Les Cigognes”, Frankrijks beruchtste jachteenheid. Guynemer zijn ster rees snel en hij groeide uit tot een luchtvaartheld en aas, met tientallen overwinningen op zijn naam. Zijn ervaringen werden breed uitgesmeerd in de pers. De schuchtere jongeling worstelde met die bekendheid, maar werd desondanks opgehemeld als toonbeeld van Franse moed.

Midden juli 1917 werden de "Cigognes" naar Sint-Winoksbergen gestuurd om de Franse inspanningen bij de Slag bij Passendale te ondersteunen. Enkele dagen voordien was de overspannen Guynemer ineengestort. De hoge verliezen en de zenuwslopende luchtgevechten eisten hun tol. Zijn koortsige ogen lagen diep, zijn kaken ingevallen en zijn huid bleek. Hij was flinterdun, raadselachtig gekrompen.

Ondertussen had de roem van Guynemer ongekende hoogten bereikt. Uit angst om hun goudhaantje te verliezen bevorderden zijn superieuren hem tot commandant, in de hoop hem aan de grond te houden.

Op 11 september 1917, wars van het vele papierwerk, steeg Guynemer opnieuw op richting het Vlaamse front. Boven Poelkapelle verdween hij in de wolken en werd nooit meer teruggezien. Zijn dood, net als zijn leven, bleef gehuld in legende. Na de oorlog werd in Poelkapelle een monument opgericht ter ere van hem, met de ooievaar, het embleem van zijn eskader.


Sap10 r0003651 p© Ministère de la Culture
Saint-Chamond 155 mm veldhouwitzer, Roesbrugge, 23 augustus 1917.

Crescendo

Het Franse luchtoverwicht loonde. Ondanks enkele dagen van slecht zicht, klaarde het weer vanaf 21 juli weer op en konden de spotters terug aan de slag. De rode daken van de hoeves tekenden zich af tegen de weidse azuren hemel, die in de Westhoek zo allesomvattend is dat hij het land plat leek te hebben platgedrukt. Vanaf 23 juli voegde de loopgraafartillerie zich bij het oorverdovende orkest en blies loopgraven, prikkeldraad en schuilplaatsen in de eerste Duitse linies weg. Tussen 26 en 31 juli ging het in crescendo. De Franse artillerie vuurde tussen de 80.000 en 100.000 granaten per dag af.

De Duitsers schuilden dan wel onder de grond, maar de bombardementen maakten hulp, bevoorrading en communicatie aartsmoeilijk. Uitgeput en overspannen verlangden ze bijna naar de komst van de Franse infanterie.

  • A French 220 mm mortar in action at Ferme Rouge near Boesinghe 10 August 1917 IWM Q 78974© IWM Q 78974
    Frans 220 mm mortier loopgravengeschut in actie aan Ferme Rouge bij Boesinghe, 10 augustus 1917.
  • Batterie de 240 mm Les servants camoufles portant les gargouses de poudre© Ministère de la Culture
    Gecamoufleerde artilleristen dragen kruitladingen naar een batterij 240 mm mortieren.
À l'attaque !

Onze site maakt gebruik van cookies, lees hier meer.