Historische context

Sinds het begin van de Eerste Wereldoorlog waren zowel het Franse als het Britse commando voorstander van een offensieve strategie, maar ze hadden verschillende beweegredenen en verschilden ook van mening over de manier waarop.
Duitse onderzeeërs bemoeilijkten de aanvoer van wapens en voorraden naar Groot-Brittannië (SLUB / Deutsche Fotothek df_hauptkatalog_0165247) © SLUB / Deutsche Fotothek df_hauptkatalog_0165247
Duitse onderzeeërs bemoeilijkten de aanvoer van wapens en voorraden naar Groot-Brittannië.

Verschillende visies

Parijs was erop gebrand om haar bezette grondgebied te heroveren. Om dit te bewerkstelligen moesten herhaalde aanvallen op de Duitse flanken in Artois en Champagne de Duitsers uit hun diepe saillant in Frankrijk verdrijven.

De Britse strategie diende op haar beurt de belangen van Londen. Controle over het Kanaal en de Noordzee waren noodzakelijk om de aanvoerlijnen te beschermen en Groot-Brittannië voor een invasie te behoeden. Hierdoor lag de Britse focus op Vlaanderen en zijn havens. Het Britse opperbevel streefde al sinds het begin van de oorlog naar een grondoffensief in Vlaanderen en een maritieme landing in Zeebrugge.

Frankrijk en Groot-Brittannië leken bondgenoten tegen wil en dank. Naast eeuwenoude grieven, culturele en taalkundige verschillen, was er vooral gebrek aan overkoepelend gezag. Ondanks een gemeenschappelijk doel was er geen gemeenschappelijk bevel. De samenwerking verliep moeizaam.

Douglas Haig en François Anthoine in gesprek op het militaire vliegveld van Sint-Winoksbergen, 19 augustus 1917.© National Library of Scotland
Douglas Haig en François Anthoine in gesprek op het militaire vliegveld van Sint-Winoksbergen, 19 augustus 1917.

Naar een eengemaakt commando?

Al in 1914 zocht het Franse opperbevel de overhand, terwijl de Britten vasthielden aan hun eigenheid. Begin 1917 laaiden de spanningen op. Robert Nivelle, de Franse opperbevelhebber, probeerde het Britse commando ondergeschikt te maken. De Britse opperbevelhebber Douglas Haig moest met tegenzin akkoord gaan, maar verzekerde zich van bewegingsvrijheid als het nakende offensief van Nivelle in de Champagne zou mislukken. Wat het grandioos deed.

2 BDIC VAL 208 160© BDIC_VAL_208_160
Generaal Nivelle aan zijn bureau, 1916.
"Nooit was ons leger beter getraind, dapperder en beschikte het over krachtigere middelen. Onder deze gunstige omstandigheden begint het jaar 1917. Maak er een jaar van de overwinning van."
Robert Nivelle, Franse opperbevelhebber

"Une année de victoire"

De Franse verliezen waren astronomisch, de vooruitgang nihil. Er braken muiterijen uit. De trotse Nivelle moest zijn waardigheid afleggen als een oude jas en werd wandelen gestuurd. Het Franse leger was een reus op lemen voeten geworden. Philippe Pétain, de nieuwe bevelhebber, werd gedwongen om te breken met de Franse offensieve strategie. Frankrijk ging noodgedwongen in de verdediging in afwachting van de Amerikanen.

Haig lachte ondertussen in zijn vuist. Nu was het zijn beurt. De besnorde Schot kon de zilte geur van de Vlaamse zeehavens al ruiken.

NL Ha NA 2 24 09 0 158 2352 groot© Nationaal Archief 2.24.09 158-2352
Zes Senegalese militairen keren, als enige overlevenden van hun compagnie, terug na een aanval op de Chemin-des-Dames.
Franse bijdrage

Onze site maakt gebruik van cookies, lees hier meer.